Dünyada 1,1 milyard insan

Dünyada 1,1 milyard insan "gecəqondu"da yaşayır

7 Oktyabr 2025 08:52

BMT-nin proqnozlarına görə dünyada şəhərlərdə yaşayan əhalinin payı artmağa davam edəcək. Hazırda dünya əhalisinin 57%-i şəhərlərdə yaşayır, lakin bu göstəricinin 2050-ci ilə qədər 68%-ə çatacağı gözlənilir. Bu artım əsasən Asiya və Afrikada davam edən sürətli urbanizasiya ilə bağlıdır.

Lakin bu bölgələrdə şəhər artımı çox vaxt planlaşdırılmamış və məcburi şəkildə baş verir. İnfrastruktur çatışmazlığı səbəbindən yeni şəhər məhəllələri tez-tez gecəqondu sahələri formasında yaranır. Bu ərazilərdə insanlar kasıb, sanitariya şəraiti zəif və özbaşına tikilmiş evlərdə yaşayırlar.

Son 20 ildə BMT-nin hesablamalarına görə gecəqondularda yaşayan insanların sayı 895 milyondan 1,1 milyarda yüksəlib. Bu vəziyyətin ən ağır yaşandığı bölgələr isə Cənubi Səhradan Aşağı Afrika və Cənubi Asiyadır.

Bu regionlarda şəhər əhalisinin təxminən 50%-i 2022-ci ildə gecəqondularda yaşayırdı. Halbuki bu göstərici dünya üzrə orta hesabla 23%-dir.

Xəritə üzərində də göründüyü kimi, bəzi ölkələrdə bu faiz daha da yüksəkdir:

Cənubi Sudan – 94.2%
Mali – 92.5%
Əfqanıstan – 71.6%
Pakistan və Laos – 50%-dən çox
Hindistan – 2022-ci ildə 41.5% (2002-ci ildə bu rəqəm 55% idi)

Sürətli və nəzarətsiz urbanizasiya dünyada milyonlarla insanı minimal yaşayış şəraiti olan, təməl ehtiyacları ödənməyən, sosial və iqtisadi baxımdan ağır mühitlərdə yaşamağa məcbur edir. Bu vəziyyətin aradan qaldırılması üçün planlı şəhərsalma, infrastrukturun genişləndirilməsi və hər kəs üçün əlçatan mənzil siyasətləri önəm daşıyır.

MONETAR.AZ