Çin neftayırma şirkəti Shandong Yulong Petrochemical, Böyük Britaniya, ardınca isə Aİ tərəfindən Rusiyadan neft alışı ilə əlaqədar sanksiya siyahısına salındıqdan sonra ciddi problemlərlə üzləşib. 2025-ci ilin oktyabrında tətbiq edilən sanksiyalar Yulong-un bank xidmətlərinə və əsas tərəfdaşlara çıxışını demək olar ki, tamamilə kəsib, yazır Reuters.
Agentlik xatırladır ki, bir il əvvəl Yulong Sinqapurda ofis açmışdı. Bu, 20 milyard dollarlıq neftayırma zavodunun yeni mərhələyə keçdiyini simvolizə edirdi. Lakin şirkətin qlobal bazara çıxmaq cəhdi 15 oktyabrda Böyük Britaniyanın sanksiyaları ilə çökdü. Bir həftə sonra Aİ də eyni addımı atdı.
Reuters yazır ki, bunun nəticəsi dərhal hiss olundu: təchizatçılar, müştərilər, banklar və servis şirkətləri Yulong ilə əməkdaşlığı dayandırdı və zavod faktiki olaraq yeganə seçimlə Rusiyadan daha çox neft almaqla üz-üzə qaldı.
Böyük Britaniya sanksiyalarının elanından bir neçə gün sonra Yulong-un əsas neft təchizatçıları — BP, TotalEnergies, Saudi Aramco, PetroChina və Trafigura mümkün ikinci dərəcəli sanksiyalardan ehtiyat edərək artıq planlaşdırılmış tədarükü ləğv etdilər. Sinqapur ofisində komanda ICE platformasına, LSEG informasiya sisteminə və ən azı bir Avropa brokerinə çıxışı itirdi. Yulong həmçinin Agricultural Bank of China, Bank of China, UOB və OCBC kimi bankların bir sıra xidmətlərindən məhrum qaldı.
Reuters-in məlumatına görə, sanksiyaların elan olunduğu gün təchizatçılardan biri tam ödənilmiş, 130 milyon dollar dəyərində, 2 milyon barrel Yaxın Şərq nefti yükünü belə ləğv etməyə çalışıb. Yük icazəli müddət çərçivəsində çatdırılsa da, sonrakı günlərdə Yulong ən azı altı tədarükü itirib.
Defisiti bağlamaq üçün şirkət noyabr ayında 15 partiya Rusiya nefti alıb. Bu, adi aylıq göstəricidən iki dəfə çoxdur. Dekabr üçün isə daha 10-dan çox əlavə partiya planlaşdırılıb. Zavodun gücü gündə 400 min barrel təşkil edir. Sanksiyalardan əvvəl şirkət Oman, BƏƏ, Kanada və Rusiyadan neft alırdı və Rusiyanın payı 40–50% idi. İndi isə treyderlərin sözlərinə görə, bu rəqəm 100%-ə yaxınlaşır.
Məlumatlı mənbələr bildirir ki, Yulong şirkətin bəzi fəaliyyətlərini ayrıca hüquqi struktur kimi ayıra bilər. ABŞ-da sanksiyalı Shouguang Luqing və Shengxing Chemical zavodları artıq bu modeli tətbiq edir ki, tərəfdaşlar sanksiyaya düşməyən bölmələrlə işləyə bilsin.
Reuters-in hesablamasına görə, Yulong-un noyabr ayı üçün Rusiyadan aldığı neft təxminən 660 milyon dollara başa gələcək. İndi şirkət yeni maliyyələşmə kanalları axtarmağa məcburdur və yəqin ki, Çinin qeyri-bank kreditorlarına güvənəcək.
Gözlənilir ki, dövlət şirkəti Xiamen Xiangyu əvvəlkitək neft alımlarını maliyyələşdirəcək: o, Rusiyadan alınan yükləri özü ödəyir, neftin mülkiyyətini üzərinə götürür və Yulong-a 30 gün müddətinə faizlə geri ödəmə imkanı verir.
MONETAR.AZ
