Trampın tarifləri

Trampın tarifləri amerikalıların "cibinə girir"

17 İyul 2025 18:23

ABŞ-da bu ilin iyun ayında inflyasiyanın yüksəlməsi əsasən idxal olunan məhsulların qiymət artımı ilə əlaqədar olub. Benzinin və bəzi qida məhsullarının qiymətlərindəki artımla yanaşı, məhz idxal olunan malların bahalaşması istehlak səbətindəki xərcləri sürətləndirib.

Xəbər verilir ki, ötən ay məişət texnikasının qiyməti 1,9 faiz, ev əşyalarının qiyməti 1 faiz, oyuncaqların qiyməti isə 1,8 faiz artıb. Ekspertlər bu artımların Tramp administrasiyasının tətbiq etdiyi tariflərin ilk əlamətləri olduğunu bildirirlər. Aylıq müqayisədə alətlər, idman malları və kompüterlər kimi kateqoriyalarda da bir faizdən yuxarı qiymət artımları müşahidə olunub.

Qeyd edək ki, aprel ayından etibarən dünyanın əksər ölkələrindən ABŞ-a idxal olunan mallara əlavə 10 faiz tarif tətbiq edilir. Avtomobillər və avtomobil hissələri, polad və alüminium, eləcə də Çin mallarına daha yüksək rüsumlar tətbiq olunur. Bu tariflərin pərakəndə satış qiymətlərinə təsiri ilkin olaraq ləng olsa da, bunun səbəbi pərakəndə satıcıların tariflər qüvvəyə minməzdən əvvəl böyük ehtiyatlar yaratması idi. Bu proses müvəqqəti olaraq ABŞ-ın ticarət kəsirini artırmış və hətta 2025-ci ilin birinci rübündə Ümumi Daxili Məhsulu (ÜDM) mənfiyə doğru dəyişmişdi. Lakin ehtiyatlar əbədi deyil və idxal olunan, xüsusən də Çindən gələn mallar üçün tariflər nəticəsində qiymət artımlarının görünməsi qaçılmazdır.

İstehlak Qiymətləri İndeksinin hesablanma metodologiyasına əsasən, mənzil, nəqliyyat və qida kimi kateqoriyalar insanların büdcəsinin böyük hissəsini təşkil edir. Baxmayaraq ki, tariflərdən qaynaqlanan inflyasiya təzyiqi bu kateqoriyalarda da (məsələn, mebel və avtomobillər daxil olmaqla) özünü göstərə bilər, lakin bu, kirayə haqqı, yanacaq və ölkə daxilində yetişdirilən qida məhsulları kimi tariflərdən təsirlənməyən böyük xərclərlə tarazlaşır. Buna görə də, ümumi inflyasiyadakı cüzi artımlar, məhsul idxal olunduğu təqdirdə, tariflərin müəyyən xərclərə göstərə biləcəyi kəskin təsiri gizlədə bilər. Bu, əsas geyim əşyalarına, uşaq oyuncaqlarına, paltaryuyan maşınlara, soyuduculara və sobalara (hansılara ki, indi daha yüksək alüminium tarifi tətbiq edilir), həmçinin Çindən gələn elektronikaya və pərdələr, xalçalar və toxuculuq məhsullarına şamil edilə bilər.

MONETAR.AZ