Avropa Rusiya qazından imtina edir:

Avropa Rusiya qazından imtina edir: Yeni enerji xəritəsi çəkilir

18 İyun 2025 09:11

Avropa İttifaqı Komissiyası Rusiyadan təbii qaz və maye qaz (LNG) idxalının 2027-ci ilin sonunadək mərhələli şəkildə dayandırılmasını nəzərdə tutan yeni qanun layihəsi təqdim edib. Layihəyə əsasən, Aİ ölkələri 1 yanvar 2028-ci ildən etibarən Rusiya qazından tamamilə imtina edəcək.

Yeni qaydalar Aİ-nin enerji təhlükəsizliyi strategiyasının bir hissəsi kimi təqdim olunur və enerji bazarında geosiyasi asılılığın azaldılması məqsədi daşıyır.

Təklifin əsas müddəaları:

1 yanvar 2026: Rusiya ilə yeni qaz müqavilələrinin bağlanmasına qadağa qoyulacaq.
17 iyun 2026: Bu tarixədək imzalanmış qısamüddətli müqavilələrə əsasən qaz idxalı davam edə bilər.
2027-ci ilin sonu: Uzunmüddətli müqavilələrə əsasən boru kəməri ilə qaz tədarükü də bu tarixədək tamamilə dayandırılacaq.
1 yanvar 2028: Rusiya ilə enerji əməkdaşlığı rəsmi olaraq sona çatacaq.

Avropa İttifaqı 2022-ci ildən etibarən Rusiyanın enerji resurslarına olan asılılığını azaltmaq üçün ciddi addımlar atır. Hazırda bir çox Aİ ölkəsi alternativ mənbələrə – o cümlədən Norveç, ABŞ, Qətər və Azərbaycanın qaz ehtiyatlarına yönəlir.

Avropanın bu qərarı qlobal qaz bazarında yeni dinamika yaradacaq. Rusiya qazının bazardan çıxması qiymət dalğalanmalarına səbəb ola bilər, lakin uzunmüddətli perspektivdə rəqabət və şaxələndirmə nəticəsində qiymətlərin sabitləşəcəyi gözlənilir. Eyni zamanda, Avropa ölkələrində bərpa olunan enerji mənbələrinə və infrastruktur layihələrinə milyardlarla avroluq sərmayələr yönləndiriləcək.

Yeni vəziyyət Azərbaycanın strateji rolunu daha da gücləndirir. Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Avropaya qaz tədarükü artıq genişlənir və Rusiya qazının çəkilməsiylə Azərbaycan üçün bazarda əlavə imkanlar yaranır. Bakı bu prosesdə həm enerji təchizatçısı, həm də geosiyasi güc kimi ön plana çıxır.

Avropa İttifaqı enerji asılılığını aradan qaldırmaq üçün ciddi və dönüş nöqtəsi sayılan qərarlar verir. 2028-ci ildən etibarən Rusiya ilə enerji əlaqələrinin tam kəsilməsi ilə qaz bazarında yeni dövr başlayır – və bu dövr Azərbaycan üçün həm iqtisadi, həm də diplomatik baxımdan əhəmiyyətli imkanlar təqdim edir.

MONETAR.AZ