Ölkəyə yemiş idxalında nəzərəçarpacaq azalma müşahidə olunur. Bu ilin ilk 5 ayında Azərbaycana xaricdən 78,8 ton yemiş gətirilib ki, bunun da ümumi dəyəri 59,1 min dollar təşkil edib. Bu göstəricilər ötən illə müqayisədə idxalın miqdarca 41 ton, dəyər ifadəsində isə 27 min dollar azaldığını göstərir. Başqa sözlə, yemiş idxalı 1,5 dəfə azalıb.

2025-ci ilin ilk beş ayında idxal olunan yemişin hər kiloqramının orta qiyməti 75 sent (1,28 manat) olub. Müqayisə üçün, 2024-cü ildə Azərbaycana 120 ton yemiş idxal edilmişdi ki, bunun da ümumi dəyəri 86 min dollar idi. Həmin dövrdə hər kiloqram yemişin qiyməti 72 sent (1,22 manat) təşkil edirdi.

Azərbaycana yemiş idxalının böyük hissəsi İrandan həyata keçirilir. Bu ilin ilk 5 ayında İrandan 59,3 ton yemiş gətirilib ki, bunun dəyəri 41,5 min dollar təşkil edib. İrandan gətirilən yemişin kiloqramı 70 sent (1,2 manat) qiymətinə idxal edilib. 2024-cü ildə isə İrandan 87,7 ton yemiş (61,3 min dollar dəyərində) idxal olunmuşdu və kiloqram qiyməti dəyişməyərək bu ilki ilə eyni olub.

Yemiş idxalının azalması əsasən İrandan (28 ton azalma) və Türkiyədən (20 ton və ya 3,5 dəfə azalma) idxalın hesabına baş verib. Türkiyədən 6,25 ton yemiş 0,7 dollar (1,2 manat) qiymətinə gətirilib.

Bununla yanaşı, bəzi ölkələrdən idxalda artım müşahidə olunur:

Braziliyadan yemiş idxalı 2 dəfə artaraq 8,27 tona çatıb. Braziliyadan gətirilən yemişin kiloqramı 1 dollar (1,7 manat) olub.

Kosta-Rikadan idxal ötən ilki 0,2 tondan bu il 2,94 tona yüksəlib. Kosta-Rikadan gətirilən yemişin kiloqramı orta hesabla 1 dollar (1,7 manat) təşkil edib.

Çindən də yemiş idxalında artım qeydə alınıb. Ötən ilki 100 kiloqrama qarşı bu il 1,98 ton yemiş gətirilib. Çindən gətirilən yemişin kiloqramı orta hesabla 1 dollar (1,7 manat) olub.

Ümumilikdə, 2025-ci ilin ilk 5 ayında Azərbaycana yemiş idxalı ötən illə müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə azalıb, lakin bəzi yeni və ya artan idxal mənbələri ortaya çıxıb.

Azərbaycanda yemişin istehsalı bölgələrə görə dəyişir, lakin ümumilikdə, ölkə bazarının tələbatını tam qarşılamır. Bununla bağlı, istehsalçıların məhsullarını bazara təqdim etmək üçün lazımi infrastrukturun olmaması da problemləri dərinləşdirir. Çox vaxt yerli məhsul tədarükçülər tərəfindən vaxtında bazara çıxarılmır, bu isə məhsulun keyfiyyətini azaldır və satışlarda çətinlik yaradır.

Yerli istehsalın qarşısındakı digər çətinliklərdən biri də yemişin daşınması və saxlanması ilə bağlı problemlərdir. Yemiş tez xarab olan məhsul olduğundan, onun uzun müddət təravətini qorumaq və istehlakçılara çatdırmaq çətindir. Bu vəziyyət, yerli istehsalçıları əlavə xərcə sala bilər və onların bazarda yer qazanmasını çətinləşdirir.

MONETAR.AZ