Mal-qara azalır -

Mal-qara azalır - ət idxalı artır

5 Sentyabr 2025 09:01

Son 5 ildə Azərbaycanda iribuynuzlu mal-qaranın və qoyun-keçilərin sayında azalma müşahidə olunub.

Monetar.az Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına istinadla xəbər verir ki, 2025-ci il yanvarın 1-nə ölkədə iribuynuzlu mal-qaranın sayı 2 milyon 465,6 min baş təşkil edib ki, bu da son illərin ən aşağı göstəricisidir. Müqayisə üçün qeyd edək ki, 2020-ci ilin əvvəlində bu göstərici 2 milyon 646,6 min baş idi.

Analoji vəziyyət qoyun-keçilərin sayında da müşahidə olunur. 2025-ci il yanvarın 1-nə olan məlumata əsasən, ölkədə 6 milyon 896,5 min baş qoyun-keçi qeydə alınıb. Bu isə 2020-ci ilin əvvəlindəki 8 milyon 189,2 min baş göstəricisindən xeyli aşağıdır.

Bu azalmanın arxasında bir neçə amil dayanır. Kiçik və orta fermer təsərrüfatları gəlirliliyin aşağı olması, bəslənmə xərclərinin artması və ya bazarla əlaqənin zəifliyi səbəbindən fəaliyyətlərini dayandırır. Ənənəvi heyvandarlıq üsulları səmərəliliyi azaldır. Bu da hər baş heyvandan əldə olunan məhsulun həcmini azaldır və fermerləri bu sahədən uzaqlaşdırır. Otlaq sahələrinin məhdudlaşması və su çatışmazlığı kimi amillər də heyvandarlığa mənfi təsir göstərir.

Bununla yanaşı, 2024-cü ildə Azərbaycanda bütün növ ət ehtiyatlarının həcmi 476 min 917 ton təşkil edib. Bu, 2023-cü illə müqayisədə 4,1 faiz artım deməkdir. Ət ehtiyatlarının əsas hissəsi – 81 faizi yerli istehsal, 16,4 faizi isə idxal hesabına formalaşıb.

2024-cü ildə ölkədə ət istehsalı 386 min 323 ton olub ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 0,9 faiz çoxdur. Eyni zamanda, il ərzində ət idxalında da əhəmiyyətli artım müşahidə olunub. Belə ki, idxal 17,5 faiz artaraq 78 min 453 tona çatıb.

Azərbaycanda heyvandarlıq sektoru dərin dəyişikliklər dövrünü yaşayır. Heyvan sayının azalması yerli fermerlər üçün gəlirliliyin azalması və ya səmərəliliyin aşağı olması ilə əlaqələndirilir. Bu isə öz növbəsində istehsalın daha çox sənaye miqyaslı təsərrüfatlar üzərindən aparılmasına səbəb ola bilər. İdxalın artımı isə bu dəyişikliklərin təsiri ilə ölkənin daxili bazara olan tələbatını ödəmək üçün xarici mənbələrə daha çox ehtiyac duyduğunu göstərir.

Ölkənin kənd təsərrüfatı siyasəti heyvan sayını artırmağa yönəldilməsinin vacibliyini ortaya qoyur. Əks halda gələcəkdə ət istehsalının və qida təhlükəsizliyinin təmin olunmasında problemlər yarana bilər.